Maszyny odzyskają dawny blask

12-09-2024, 20:15 Joanna Oreł

Miasto odnowi zabytkowe maszyny drukarskie znajdujące się w podziemiu Śląskiego Teatru Impresaryjnego im. H. Bisty. Z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków – edycja II udało się na ten cel pozyskać 150 tys. zł. Prace konserwatorskie zostaną przeprowadzone na kaszcie oraz krajce jednonożowej.

Kolekcja zabytkowych maszyn drukarskich od 2001 roku znajduje się w podziemiach ŚTI. Składa się ona z trzech maszyn typu Heidelberg (z 1897, 1908 i 1910 roku), maszyny typu Augsburg (z 1903 roku), krajki drukarskiej typu Excelsior do cięcia papieru, maszyny perforacyjnej (np. do drukowania biletów), blokówki (maszyny do zszywania bloczków) i nożyc do tektury. Przynależna do drukarni zecernia liczy kilkadziesiąt typów czcionek o różnej wysokości. Eksponaty służyły do 1992 roku zakładowi Prodryn, a później drukarnię wydzierżawił Joachim Koszyk – drukarz i poligraf, po czym w 2001 roku miasto podjęło decyzję o odkupieniu maszyn i przeniesieniu ich do obecnego budynku ŚTI.

– Tutaj mamy zlokalizowaną ekspozycję zabytkowych maszyn drukarskich i zabytkową zecernię. Na zecernię składa się kilka kaszt, czyli szuflad drukarskich. Każda kaszta jest podzielona na przegródki, które fachowo nazywają się króbki i to są specjalne okienka, w których rozmieszcza się czcionki. Zarówno wszystkie maszyny, jak i zecernia, które się tutaj znajdują, mają ponad 100 lat – pochodzą z lat od 1897 – najstarsza maszyna – do lat 1912-1913. Takie są daty ich produkcji – podkreśla Patrycja Ryguła-Mańka ze Śląskiego Teatru Impresaryjnego im. Henryka Bisty.

Teraz przyszedł czas na to, aby część maszyn poddać konserwacji. – Po latach zapomnienia zabytkowe i unikatowe maszyny drukarskie odzyskają dawny blask – podkreśla Marta Lip-Kornatka, miejska konserwator zabytków w Rudzie Śląskiej. – Odnowiona zostanie kaszta drukarska oraz krajka jednonożowa Excelsior. Stan zachowania obiektów jest dostateczny, za to ich wartość historyczna i naukowa bardzo wysoka, stąd decyzja o przeprowadzeniu konserwacji. Chcemy przede wszystkim zatrzymać postępujące zniszczenia obiektów oraz przygotować je do ekspozycji w przyszłości. Prace konserwatorskie będą prowadzone ze szczególnym poszanowaniem charakteru i wieku obiektów – dodaje.