„Kamraty Rudzkie” i „Stypa” zainaugurowały RJK

15-10-2025, 13:59 WT Foto: UM Ruda Śląska

Rudzka Jesień Kulturalna 2025 rozpoczęła się wyjątkowym wydarzeniem artystycznym, które połączyło teatralną prapremierę z uhonorowaniem osób promujących Rudę Śląską. W niedzielę, 12 października,
na scenie Śląskiego Teatru Impresaryjnego im. Henryka Bisty odbyła się prapremiera spektaklu
„Stypa” w reżyserii i według scenariusza Zbigniewa Stryja. Wcześniej wręczono wyjątkowe wyróżnienia
– „Kamraty Rudzkie”.

– Cieszę się, że możemy spotkać się w naszym mieście, w tym miejscu i w tym wyjątkowym czasie. Dziś chciałbym podkreślić dwa słowa, które są fundamentem naszego wspólnego działania, to tradycja i tożsamość. Tradycja towarzyszy nam od ponad dwóch dekad w postaci uroczystego rozpoczęcia Rudzkiej Jesieni Kulturalnej. Tradycją jest też sztuka w gwarze śląskiej , która od lat inauguruje te artystyczne wydarzenia. I wreszcie tradycją stało się wręczanie „Kamratów Rudzkich”, nagród dla tych, którzy swoją postawą i zaangażowaniem budują siłę naszej społeczności. Tożsamość zaś – to jest to, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy. To pamięć o korzeniach i odwaga, by iść naprzód. Dlatego dziś występuję w stroju inspirowanym naszą śląską tradycją – bo wierzę, że to, co lokalne, jest zarazem uniwersalne. Świętujmy razem to, co nas łączy, a łączy nas Ruda Śląska – powiedział, otwierając ten wyjątkowy wieczór, prezydent Michał Pierończyk.

Inaugurację Rudzkiej Jesieni Kulturalnej rozpoczęła uroczystośc wręczenia „Kamratów Rudzkich” – honorowych odznaczeń przyznawanych osobom i instytucjom, które w szczególny sposób przyczyniły się do rozwoju i promocji Rudy Śląskiej.

– Nagroda jest przeznaczona dla tych, którzy z pasją i zaangażowaniem budują pozytywny wizerunek Rudy Śląskiej oraz integrują jej społeczność – podkreślił, prowadzący wieczór, Arkadiusz Wieczorek. Te wyróżnienia, ustanowione w 2009 roku z okazji 50-lecia miasta w obecnych granicach administracyjnych, stanowią wyraz uznania dla działań na rzecz lokalnej społeczności, kultury, nauki i gospodarki. Do tej pory tytuł ten otrzymało ponad sto osób i instytucji, a ich grono powiększyło się o kolejnych zasłużonych. Tego wieczoru „Kamraty Rudzkie” wręczyli: prezydent Michał Pierończyk, wiceprezydenci: Anna Krzysteczko i Jacek Morek oraz sekretarz miasta Liliana Moskała-Zydra. Wyróżnienia odebrali: zespół „Gang Olsena”, Śląska Kurator Oświaty Aleksandra Dyla, artysta fotograf Krzysztof Gołuch i trener szermierki Jacek Burian.

Zespół Gang Olsena w składzie: Bogdan Simiński, Andrzej Gąszczyk, Janusz Frychel, Adam Gromada, Zbigniew Szczerbiński, Janusz Borzucki, Janusz Wykpisz, przez trzy dekady swojej działalności konsekwentnie promuje miasto, łącząc w swojej twórczości miłość do bluesa, soulu, funku, rock and rolla oraz rhythm and bluesa z lokalną tożsamością i bogatą śląską kulturą. Jest rozpoznawalny na polskiej scenie muzycznej dzięki swojej energii i pasji, zdobywał uznanie na najważniejszych krajowych festiwalach. Aleksandra Dyla jest to nie tylko jako doświadczona administratorka oświaty, ale również wizjonerka. Jej inicjatywy, takie jak „Bądź aktywny z Kuratorem”, podkreślają jej zaangażowanie w promowanie zdrowego trybu życia, wspieranie nauczycieli oraz integrację lokalnej społeczności. Jest też gorącą propagatorką śląskiej tradycji i języka. Doceniono także jej wsparcie przy powstaniu nowej siedziby Szkoły Podstawowej nr 17 im. Jana Karskiego w Bielszowicach.

Działalność Krzysztofa Gołucha jest  przykładem wrażliwości, pasji i poświęcenia dla innych. Został doceniony jako osoba, która w wyjątkowy sposób łączy twórczość artystyczną z działalnością prospołeczną, promując wartości humanistyczne. Od 2019 roku jest dyrektorem Ośrodka Matki Bożej Uzdrowienia Chorych, gdzie codziennie realizuje wartości szacunku i miłości do drugiego człowieka. Twórczość artystyczna laureata skupia się głównie na fotografii dokumentalnej i reportażowej. Szczególną uwagę poświęca osobom opuszczonym oraz tym z niepełnosprawnościami. Fotografie Krzysztofa Gołucha były prezentowane w kraju i poza jego granicami. Jest laureatem licznych nagród. Jacek Burian to człowiek, który swoje życie poświęcił szermierce, najpierw sam odnosił sukcesy na arenie krajowej i międzynarodowej, a dziś trenuje z sukcesami młodych szermierzy. Od 2002 roku jest trenerem Uczniowskiego Klubu Sportowego „Floret Ruda Śląska”, a od wielu lat prowadzi również lekcje wychowania fizycznego oraz zajęcia gimnastyki korekcyjnej w Szkole Podstawowej nr 23 w Rudzie Śląskiej. Za swoją pracę dydaktyczną i wychowawczą był wielokrotnie nagradzany licznymi nagrodami i wyróżnieniami.

Podczas tego wyjątkowego wieczoru odbyła się również prapremiera spektaklu „Stypa” w reżyserii i według scenariusza Zbigniewa Stryja, którego producentką była Partycja Ryguła-Mańka. To poruszający dramat, który opowiada o rodzinnych relacjach, pamięci i poszukiwaniu wolności, osadzony w realiach Górnego Śląska – nie jako sielankowej krainy familoków, lecz przestrzeni pełnej emocji, trudnych wyborów i społecznych przemian. Historia rodzeństwa, które spotkało się po latach na pogrzebie matki, staje się pretekstem do głębokiej refleksji nad tożsamością, emigracją i konsekwencjami życiowych decyzji. W rolach głównych wystąpili Zbigniew Stryj, Jolanta Niestrój-Malisz, Jarosław Karpuk, Anna Białoń i Jan Woldan. Spektakl powstał w ramach cyklu „Tyjater po naszymu, czyli po śląsku”. – W Śląskim Teatrze Impresaryjnym otwieramy nowy rozdział. Sięgamy po współczesny dramat obyczajowy, który pozwala mówić o Śląsku w sposób głęboki, prawdziwy i uniwersalny. Wchodzimy w świat trudniejszych tematów: tęsknoty, zagubionej tożsamości, nieumiejętności rozmowy. To właśnie brak dialogu, o którym już pół wieku temu pisał Sławomir Mrożek, staje się dziś jedną z największych tragedii. Ludzie chowają się za wybiegami, kłamią, a jedno kłamstwo potrafi zniszczyć życie. Dotykamy też kwestii tożsamości, bo to dzieje się tu i teraz. W każdej rodzinie jest ktoś, kto wyjechał. Coraz więcej osób wraca z Niemiec, bo Europa się zmienia. Musimy na nowo odkrywać, jak piękny mamy kraj i że warto tu dobrze żyć. Nie wiem, czy kolejne premiery pójdą tą samą drogą – mam na warsztacie trzy nowe projekty. Najbliższy, to spektakl o wypadku kopalnianym, realizowany pod ziemią, w kopalni Guido. To będzie mocna, śląska opowieść. Premiera planowana jest na koniec stycznia – podkreślił autor „Stypy”, Zbigniew Stryj.

Rudzka Jesień Kulturalna, która potrwa do grudnia, jest jednym z najważniejszych wydarzeń artystycznych w regionie. Jej program obejmuje szerokie spektrum wydarzeń – od premier teatralnych, przez koncerty gwiazd polskiej sceny, po festiwale literackie i fotograficzne oraz propozycje dla najmłodszych. W organizację przedsięwzięcia zaangażowały się najważniejsze instytucje kulturalne naszego miasta: Śląski Teatr Impresaryjny im. H. Bisty, Dom Kultury w Bielszowicach, Miejska Biblioteka Publiczna, Muzeum Miejskie im. M. Chroboka oraz Stowarzyszenie In-nI.

 

PROGRAM RUDZKIEJ JESIENI KULTURALNEJ:

WYDARZENIA TEATRALNE

19 października

„Legenda o Smoku Wawelskim” – spektakl dla dzieci. (Dom Kultury Bielszowice)

29 października

„Kogut w rosole” – komedia dla dorosłych pełna zaskakujących zwrotów akcji. (Dom Kultury Bielszowice)

17 listopada

Horror na wywczasach – spektakl komediowy (Śląski Teatr Impresaryjny im. Henryka Bisty)

16 listopada

„Fantazjana – niekończąca się opowieść” – familijne przedstawienie o sile wyobraźni. (Dom Kultury Bielszowice)

MUZYKA I KONCERTY

8 listopada

Koncert gwiazd Telewizji TVS (Dom Kultury Bielszowice)

11 listopada

Hanysy 2025 (Śląski Teatr Impresaryjny im. Henryka Bisty)

14 listopada

Czerwone Gitary – 55-lecie zespołu. Kultowe przeboje, które zna każdy. (Dom Kultury Bielszowice)

21 listopada

Don Vasyl i Gwiazdy Cygańskiej Pieśni – muzyka pełna barw, rytmu i emocji. (Dom Kultury Bielszowice)

27 listopada

Andrzejkowy koncert jazzowy – klimatyczny finał listopada. (Stacja Biblioteka)

30 listopada

Andrzejkowo – Przebojowo – koncert. (Śląski Teatr Impresaryjny im. Henryka Bisty)

LITERATURA I SPOTKANIA AUTORSKIE

15 października – 5 listopada

Kakauszale – Fest Literacki. (Stacja Biblioteka)

Finał XXI Regionalnego Konkursu Poetyckiego im. ks. Norberta Bonczyka i wernisaż prac Piotra Pilawy. (15.10)

Gala wręczenia Tabulki – nagroda Optimus Auctor Silesianus i wieczór autorski Anny Dziewit-Meller. (22.10)

„Śląskie granie” — prezentacja historii śląskiej muzyki w formacie audiofilskim. (29.10)

Gyburstag Karola Goduli – spotkanie literacko-historyczne o jednym z najciekawszych Ślązaków XIX wieku. (5.11)

21 listopada

Spotkanie z Gabrielą Anną Kańtor – autorką powieści o znanych postaciach ze Śląska. /Filia MBP nr 15/

SZTUKA I FESTIWALE

24 października – 30 listopada

XI Ogólnopolski Festiwal Fotografii Otworkowej OFFO 2025 – wystawa prac artystów z Polski i zagranicy. (Dom Kultury Bielszowice)

10 listopada

Wernisaż wystawy Małgorzaty Gwiazdonik-Mulle. (Stacja Biblioteka)

14 listopada

54. konkurs plastyki nieprofesjonalnej Rudzka Jesień – rozstrzygnięcie konkursu i uroczysty finał połączony z otwarciem wystawy pokonkursowej. (Muzeum Miejskie)

14-16 listopada

XIX Spotkania Górskie LAWINY /Śląski Teatr Impresaryjny im. Henryka Bisty/

III DZIECIĘCY FESTIWAL TEATRALNY – Śląski Teatr Impresaryjny im. H. Bisty

24 października

„Jaś i Małgosia – spektakl dla dzieci od 3 lat

7 listopada

„Królowa Śniegu” – musical dla dzieci od 3 lat

13 listopada

„Na tropie zaginionej opowieści” – spektakl dla dzieci od 4 lat

5 i 6 grudnia

„Z Mikołajem przez świat” – widowisko muzyczne dla dzieci od 3 lat.