Wielki Piec zwycięski

09-07-2021, 09:38 Joanna Oreł

Wielki Piec Huty „Pokój” z tytułem „Śląskiej Lokacji Filmowej 2021”! Rudzka perełka industrialna otrzymała aż 50 procent głosów w plebiscycie zorganizowanym przez Instytucję Filmową Silesia Film oraz Silesia Film Commission. Oprócz tytułu, nagrodą w konkursie jest spot promocyjny dotyczący obiektu. Będzie można go zobaczyć przed seansami filmowymi w Kinie „Kosmos” i Kinie „Światowid” w Katowicach.

- Cieszę się, że walory Wielkiego Pieca doceniła komisja konkursowa, która wybrała go do finałowej piątki spośród 50 obiektów oraz internauci, którzy zdecydowali o jego zwycięstwie – podkreśla Grażyna Dziedzic, prezydent Rudy Śląskiej. – To kolejne wspaniałe wyróżnienie dla naszej perełki. Przy okazji przypomnę, że w ubiegłym roku Wielki Piec został wpisany na Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego – ERIH, który łączy ponad 1850 obiektów, w tym 17 z całej Polski – dodaje.

Wśród konkursowej piątki oprócz Wielkiego Pieca Huty „Pokój” znalazły się: Pałac Dietla w Sosnowcu, Rynek w Cieszynie, Tychy Osiedle A i Przystań kajakowa w Tychach. Obiekty zostały wybrane przez komisję, w której skład weszli: Joanna Macha – scenografka, Michał Śliwkiewicz – kierownik produkcji ds. lokacji oraz Anna Szrama – zastępca dyrektora IF Silesia Film i Patrycja Młynarczyk – szefowa Silesia Film Commission, Z kolei w wyniku głosowania internetowego, które trwało od 7 do 30 czerwca, na Wielki Piec oddano w sumie 1062 glosy spośród 2145 oddanych na wszystkie obiekty.

Wielki Piec Huty „Pokój” wchodził pierwotnie w skład zabudowań nowobytomskiej Huty „Pokój”, która została założona w 1840 roku. Obiekt uruchomiono w 1968 roku, co zarejestrowała nawet Polska Kronika Filmowa. Wzniesiono go w głębi zakładu, a następnie przesunięto we właściwą lokalizację za pomocą stalowych lin. Budowa urządzenia trwała zaledwie 105 dni, zamiast szacowanego 1,5 roku. Po niespełna 20 latach funkcjonowania Wielki Piec okazał się przestarzały i nieefektywny, w związku z czym zdecydowano o jego modernizacji. Prace remontowe ukończono w 1987 roku. Zmieniono wówczas profil produkcyjny urządzenia, przestawiając je na wytop żelazomanganu. Huta „Pokój” była wtedy jedynym w kraju producentem tego stopu.

Kolejna modernizacja urządzenia miała miejsce w latach 1995-1997, jednak na wznowienie produkcji zdecydowano się dopiero w 2004 roku. Obiekt przejęło wówczas Konsorcjum „Eurostal Inwestycje”, przekształcone wkrótce w Stalmag Sp. z o.o. Wysoka awaryjność urządzenia oraz negatywny wpływ odpadów produkcyjnych na środowisko szybko zdecydowały o ostatecznym wygaszeniu Wielkiego Pieca, co nastąpiło w lutym 2005 roku. Pod koniec 2012 r. decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach wpisany został do rejestru zabytków.

Pod koniec 2018 roku formalnym właścicielem Wielkiego Pieca wraz z całą infrastrukturą towarzyszącą zostało miasto. Po kilku miesiącach ogłoszono międzynarodowy konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji jego zagospodarowania, do którego zgłosiło się 96 pracowni projektowych i architektów. Autorem najlepszego projektu okazał się „eM4. Pracownia Architektury. Brataniec” z Krakowa. Zwycięska koncepcja zakłada powstanie platformy widokowej wraz ze ścieżką dydaktyczną, adaptację budynku sterowni i maszynowni na cele muzealne oraz budowę nowego obiektu „zawieszonego” w powietrzu, w którym znajdzie się m.in. część ekspozycyjna i wystawiennicza oraz strefa wypoczynku i spotkań. Budynek ma mieć tzw. „zielony dach”, który pozwoli na zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej i retencję wód deszczowych. Pod budynkiem będzie m.in. plac zabaw nawiązujący do tradycji hutniczej. Według szacunków, które ujęte zostały w warunkach konkursu, koszt rewitalizacji oraz adaptacji Wielkiego Pieca na nowe cele ma nie przekroczyć 40 mln zł. Obecnie trwa opracowanie projektu budowlanego oraz poszukiwanie zewnętrznych źródeł finansowania samej inwestycji.

Warto dodać, że w 2020 roku Wielki Piec Huty „Pokój” został wpisany na Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego - ERIH (European Route of Industrial Heritage).

Źródło: UM Ruda Śląska