Milion złotych dla Szybu Franciszek

01-03-2023, 12:53 Joanna Oreł

Rudzki Szyb Franciszek ma szansę na nowe życie! Wszystko to za sprawą dofinansowania na rewaloryzację tego przemysłowego obiektu ze strony Fundacji Most the Most. Umowa z nią podpisana została w miniony piątek (24.02).

Zabudowania Szybu Franciszek to pozostałości po jednej z największych kopalń Rudy, czyli Brandenburg. W zespół zabudowań z końca XIX wieku wchodzi: budynek straży pożarnej i stacji ratownictwa, budynek administracyjny, rozdzielnia, budynek dawnej stajni, budynek kuźni, maszynownia szybu, kotłownia i komin, nadszybie szybu oraz wieża wyciągowa. – Uważam, że warto mówić o tym szybie, bo jest to miejsce, które dosyć szybko popadło w zapomnienie, a przez lata stanowiło centrum dzielnicy. Dopóki działała kopalnia, przewijało się tu tysiące ludzi. Nadmienię tylko, że była tam m.in. cechownia, w której orkiestra Augustyna Kozioła miała swoje próby. To było miejsce, które mocno tętniło życie – podkreśla Adam Kowalski, który zawodowo zajmuje się ochroną dziedzictwa i interpretacją dziedzictwa kulturowego, jest dyrektorem Muzeum Hutnictwa w Chorzowie i zgłosił rudzki obiekt do konkursu „Nasz Zabytek” organizowanego przez Fundację Most The Most.

Przyznane dofinansowanie w wysokości miliona złotych zostanie przeznaczone na roboty budowlane. Udało się je uzyskać dzięki zaangażowaniu mieszkańców. Konkurs miał dwa etapy. W pierwszym wpłynęły 964 zgłoszenia na 59 zabytkowych obiektów. Ocenę formalną przeszło 37 zabytków, a najlepszy okazał się Szyb Franciszek. Natomiast w drugim etapie mieszkańcy zgłaszali pomysły na funkcję społeczną, którą ma pełnić obiekt. Wpłynęło ich 132. – To zainteresowanie i zwycięstwo świadczy o tym, że rudzianie cenią spuściznę historyczną i uczestniczą w inicjatywach związanych z dziedzictwem kulturowym – mówi prezydent Michał Pierończyk. – Bardzo się cieszymy, że mieszkańcy tak aktywnie funkcjonują w Rudzie Śląskiej, bo to też dla nas powód, by jeszcze intensywniej z państwem współpracować – dodaje Brygida Ślabska, prezes Fundacji Most the Most. – Po podpisaniu umowy czas na konkretne działania – zapowiada wiceprezydent Aleksandra Skowronek, odpowiedzialna za zagospodarowanie przestrzenne w mieście. – W ciągu najbliższych miesięcy przygotujemy postępowanie przetargowe na przeprowadzenie robót budowlanych w formule „zaprojektuj i wybuduj”. Na wybór wykonawcy mamy czas do końca roku. Kolejny krok to realizacja prac, które też potrwają przynajmniej rok – dodaje.

Głosy mieszkańców zadecydowały, że w zrewitalizowanym obiekcie powstanie Lokalne Centrum Tradycji, w którym będą odbywać się warsztaty, spotkania, pokazy czy działalność wystawowa. Kolejnym etapem będzie wyposażenie wnętrz, aranżacja przestrzeni i przygotowanie jej do założonych funkcji. Ten etap będzie już finansowany przez miasto.

W obiekcie powstanie przede wszystkim ekspozycja stała o historii dzielnicy Ruda oraz Szybu Franciszek, a także „izba kapelmajstra”, czyli przestrzeń poświęcona lokalnej tradycji muzycznej oraz śpiewaczej. W izbie przygotowana zostanie wystawa prezentująca tradycyjne instrumenty używane na Górnym Śląsku – dęte blaszane drewniane, cyje, multanki itd. – Jednak przede wszystkim miejsce to będzie udostępniane jako sala prób dla wywodzących się z górnictwa orkiestr dętych oraz zespołów śpiewaczych popularyzujących pieśni śląskie – świeckie i obrzędowe – mówi dr inż. arch. Łukasz Urbańczyk, miejski konserwator zabytków. – To jest podstawowa idea całego projektu – chcemy, by Szyb Franciszek tętnił życiem, miał ciekawą ofertę na spędzanie wolnego czasu i scalał lokalną społeczność – podkreśla prezydent Pierończyk.