Facebook
Aktualny numer

Najlepszy tygodnik i portal społeczno-kulturalny
w Rudzie Śląskiej

Jak Rewitalizacja Zmienia Miasto?

04-02-2025, 11:54 Tekst i foto: BL

Gminny Program Rewitalizacji (GPR) Miasta Ruda Śląska do 2030 roku jest kluczowym dokumentem, który wyznacza kierunki działań mających na celu poprawę jakości życia mieszkańców, przestrzeni publicznej i gospodarki. Program ten, bazuje na Lokalnym Programie Rewitalizacji przyjętym w 2015 roku, a teraz uchwałą Rady Miasta zostanie dostosowany do aktualnych przepisów i potrzeb miasta.

Początek tej opowieści sięga roku 2015, kiedy to przyjęto Lokalny Program Rewitalizacji. Ustawa o rewitalizacji z 2015 roku wymusiła jednak stworzenie nowego programu, który uwzględniałby aktualne przepisy i potrzeby miasta. Tak narodził się Gminny Program Rewitalizacji, będący owocem współpracy samorządu, instytucji i mieszkańców. W ten sposób, miasto zaczęło sukcesywnie analizować swoje szanse i zagrożenia, wyznaczając obszary zdegradowane, z tendencją do kumulowania się problemów społecznych, bezrobocia, ubóstwa, przestępczości i niskiego poziomu edukacji. Równocześnie, wyznaczono obszary rewitalizacji, obejmujące nie tylko tereny zdegradowane, ale także te poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe. Uchwała Rady Miasta Ruda Śląska z  24 maja 2018 r.  zatwierdziła Gminny Program Rewitalizacji Miasta Ruda Śląska do 2030 roku (GPR), który jest kluczowym dokumentem strategicznym określającym cele, kierunki działań i projekty rewitalizacyjne w mieście. W prace nad GPR włączeni zostali interesariusze rewitalizacji: mieszkańcy, przedsiębiorcy, organizacje społeczne oraz jednostki samorządu terytorialnego.

Główny cel GPR to podniesienie społecznej, gospodarczej i przestrzennej spójności dzielnic poprzez realizację kompleksowych, komplementarnych i zintegrowanych terytorialnie projektów i działań rewitalizacyjnych. Mówiąc prościej, ma nam się żyć po prostu lepiej, bo program ma na celu eliminację lub przynajmniej ograniczenie szeregu negatywnych zjawisk w mieście, ma przyczyniać się  do wzrostu bezpieczeństwa. Ale także istotnym stało się kreowanie takiej aktywności społecznej, która podjęła się ochrony naszego dziedzictwa kulturowego i postindustrialnego. GPR realizowany jest poprzez cele strategiczne, które odpowiadają różnym wymiarom rewitalizacji miasta. Są one kontynuacją idei rewitalizacji z Lokalnego Programu Rewitalizacji z 2015 roku, ale zostały doprecyzowane i rozszerzone na podstawie szczegółowej diagnozy obszaru rewitalizacji i szerokich konsultacji z mieszkańcami. Są zresztą odpowiedzią na problemy, głównie społeczne, występujące na obszarach objętych rewitalizacją. Na liście celów jest m.in wzmocnienie kapitału społecznego obszaru rewitalizacji, wzrost poziomu zatrudnienia i atrakcyjności gospodarczej obszaru rewitalizacji, poprawa jakości środowiska naturalnego i infrastruktury technicznej czy podniesienie jakości i funkcjonalności przestrzeni publicznych. Miasto ma stać się przyjazne, atrakcyjne i dobre do zamieszkania, do spędzenia w nim życia.

Efekty są widoczne dla każdego, bo to co najlepiej świadczy o jego skuteczności to zrealizowane projekty, odnowione, piękne zakątki, które mieszkańcy mogą na nowo odkrywać. Rewitalizacja historycznego centrum Orzegowa. malowniczy Trakt Rudzki, zabytkowy dworzec kolejowy w Rudzie Śląskiej i jego zmiana we wspaniałą Stację Biblioteka, rewitalizacja Folwarku Dwór Nowa Ruda czyli Muzeum Polski Ludowej, kolonia Ficinus, koksownia Orzegów, hałda Antonia – to tylko kilka z długiej listy projektów, z których jako mieszkańcy możemy być dumni. Ruda Śląska, miasto o bogatej historii, której ślady widzimy w każdej dzielnicy, staje przed nowymi wyzwaniami i możliwościami w kontekście rewitalizacji. Uchwała Rady Miasta o przystąpieniu do zmiany Gminnego Programu Rewitalizacji do 2030 roku, przyjęta przez radnych podczas sesji 30 stycznia br., nie jest jedynie formalnym krokiem, lecz wynika z rzeczywistej potrzeby przyjrzenia się dotychczasowym działaniom rewitalizacyjnym i  dostosowania ich do zmieniającej się rzeczywistości. To moment, w którym miasto, analizując swoje dokonania na tym polu, dopasuje je do celu nadrzędnego, który nie ulega zmianie, bo niezmiennie jest nim wyższa jakość życia mieszkańców.

W 2024 roku przeprowadzono kompleksową ocenę aktualności i stopnia realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji. Wnioski były jednoznaczne: konieczne są zmiany. W procesie tym uczestniczyła szeroka grupa interesariuszy, członków Komitetu Rewitalizacji , osób zawodowo odpowiedzialnych za procesy rewitalizacyjne. To partycypacyjne podejście pozwoliło na wspólne wypracowywanie strategii, która uwzględnia różnorodne perspektywy i potrzeby. Ocena GPR wskazała na potrzebę weryfikacji dotychczasowych projektów pod kątem ich aktualnej pozycji, co oznacza, że miasto nie obawia się krytycznego spojrzenia na swoje dotychczasowe plany. Nie chodzi przecież o realizację projektów "za wszelką cenę", ale o przemyślane i celowe inwestycje, które przyniosą faktyczne korzyści mieszkańcom. 

Zmiany w Gminnym Programie Rewitalizacji obejmują kilka kluczowych aspektów: m.in. weryfikację i aktualizację projektów, modyfikację systemu monitorowania - by lepiej śledzić postępy i efekty rewitalizacji, adaptację projektów z uwzględnieniem zmian w otoczeniu oraz aktualizację wskaźników - aby mierzyć postęp  procesów rewitalizacyjnych w sposób bardziej precyzyjny a jednocześnie czytelny. Wniosek o zmianę programu złożył Prezydent Miasta Ruda Śląska, uzyskując pozytywną opinię Komitetu Rewitalizacji, co zostało formalnie zatwierdzone 5 grudnia 2024 r.

Rozpoczęcie procesu zmiany Gminnego Programu Rewitalizacji jest kolejnym krokiem w dostosowaniu istniejącej strategii rewitalizacyjnej do aktualnych potrzeb i wyzwań. To pokazuje, że rewitalizacja to nie tylko lista projektów, ale regularny proces, który zawsze będzie wymagał dopasowania do zmieniającej się rzeczywistości . Uchwała Rady Miasta jest więc obiecującym początkiem nowego rozdziału w odnowie miasta, w perspektywie do roku 2030. A przed nami duże projekty, które  sprawią, że miasto będzie atrakcyjniejsze, ciekawsze , inspirujące.  Rewitalizacja Wielkiego Pieca Huty „Pokój” odmieni nie tylko Nowy Bytom, stary Szyb Franciszek odżyje i to w zupełnie nowej roli, tereny po kopalni „Pokój” nabiorą nowego charakteru i zaskoczą zmienionym krajobrazem. I na tych projektach z pewnością się nie skończy.


Komentarze