Siedem nowych programów WFOŚiGW

25-01-2023, 13:20 Joanna Oreł

„Zielona przestrzeń”, „Poprawa Jakości Powietrza w województwie śląskim – odnawialne źródła energii w obiektach użyteczności publicznej”, czy „Przydomowa oczyszczalnia” – to tylko kilka z siedmiu nowych programów, które od tego roku znajdują się w ofercie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Łącznie na ich uruchomienie zostanie przeznaczonych ponad 30 mln złotych. Nie zabraknie także sztandarowych już programów, takich jak „Zielona Pracownia” oraz „Czyste Powietrze” i „Ciepłe Mieszkanie”. Zapowiedź działań na 2023 roku przedstawiono podczas konferencji w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim. Warto dodać, że w tym roku katowicki WFOŚiGW obchodzi 30-lecie istnienia.

Priorytet – poprawa jakości powietrza

– Skala środków, które zostały wydatkowane, skala inwestycji i zadań, wykonanych również w gospodarstwach domowych przez naszych mieszkańców, przy wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, czy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz budżetów samorządów, spowodowała, że jakość powietrza w województwie śląskim na pewno jest zdecydowanie lepsza niż 10, czy 20 lat temu – podsumowuje Jarosław Wieczorek, wojewoda śląski. – Jednakże zmierzamy do takiego celu, aby nie było żadnego dnia, kiedy alarm smogowy zostałby podniesiony. Absolutnie jest to naszym celem, tym bardziej w regionie, w którym jesteśmy – w regionie wysoko uprzemysłowionym. Z jednej strony zależy nam na tym, żeby gospodarka i przemysł funkcjonowały, a z drugiej, żebyśmy mogli cieszyć się wysoką jakością życia – dodaje.

Na tegorocznej liście nowych programów, które mają pomóc w realizacji m.in. tego celu, jest „Poprawa Jakości Powietrza w województwie śląskim – odnawialne źródła energii w obiektach użyteczności publicznej”. Dofinansowana zostanie wymiana nieefektywnego źródła ciepła opalanego węglem oraz zakup i montaż odnawialnych źródeł energii w tym pomp ciepła, kotłów na biomasę i fotowoltaiki. Budżet na realizację programu wynosi 7 mln zł. Można starać się o 200 tys. zł dotacji, do 60 procent kosztów kwalifikowanych. Nabór wniosków ruszy 1 lutego i potrwa do 31 marca br.

Zmienimy przestrzeń wokół nas

Kolejna nowość to program dedykowany gminom „Zielona przestrzeń”. W tym przypadku ogólny budżet ustalono w wysokości 5 mln zł. Celem dofinansowania ma być utworzenie terenów zieleni służących dostosowaniu przestrzeni publicznej do potrzeb społecznych oraz umożliwienie społeczeństwu korzystania z ich walorów, zwiększając zaangażowanie społeczności lokalnej. W tym przypadku nabór wniosków potrwa do 28 lutego (dotacja do 90 procent, od 50 tys. zł do 250 tys. zł). – ,,Zielona Przestrzeń” to program, poprzez który chcemy zainicjować wśród miast i gmin naszego województwa nowe myślenie o przestrzeniach publicznych. Chcemy rozpocząć proces ,,odbetonowania” naszych miast i ulic. Chcemy, żeby powstawały nowe przestrzenie, nowe skwery i nowe parki. Przestrzenie, które z jednej strony będą zielone, ale także przyjazne dla mieszkańców – zapowiada Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach.

Największy budżet (10 mln zł), jeżeli chodzi o tegoroczne, nowe programy WFOŚiGW, ustalono dla „Zielono-niebieskiej infrastruktury”, co ma doprowadzić do podniesienia poziomu ochrony przed skutkami zmian klimatu poprzez zwiększenie retencji wód opadowych i roztopowych oraz zastosowanie nowoczesnych i efektywnych rozwiązań służących ograniczeniu zużycia wody, przeciwdziałaniu suszy, zatrzymaniu wody deszczowej w miejscu opadu, w tym rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury. Nabór wniosków ma rozpocząć się 1 lutego.

Dla strażaków

WFOŚiGW kolejny raz myśli także o strażakach. To już nie tylko dofinansowanie do zakupu wozów bojowych, sprzętu pożarniczego, czy wsparcie Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych, ale także dotacja na zakup specjalistycznego sprzętu wykorzystywanego w akcjach ratowniczych oraz podczas usuwania skutków zagrożeń środowiska. Na ten rok zaplanowano program „Bezpieczny Strażak” (budżet programu 2 mln zł). Z kolei w programie „Eko Remiza” (także 2 mln zł) strażacy z OSP mogą sięgnąć po środki na kompleksową termomodernizację strażackich remiz.

Nowe programy w innych obszarach

Program „Przydomowa oczyszczalnia” został wprowadzony pilotażowo w 2022 roku, co zakończyło się sukcesem, bo budżet przeznaczony na ten cel został wyczerpany w ciągu niespełna dwóch miesięcy. Jest on skierowany do właścicieli i współwłaścicieli nieruchomości położonych na terenach województwa śląskiego, na których nie funkcjonuje i nie jest przewidywana budowa zbiorczej kanalizacji sanitarnej. W tym roku na ten cel przeznaczono 4 mln zł dofinansowania (można uzyskać do 8 tys. zł dotacji, do 50 procent kosztów kwalifikowanych). Nabór ruszy 1 lutego.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach od tego roku dla szkół wprowadza także program „Ekopracownia pod chmurką”. Jest on adresowany do organów prowadzących placówki oświatowe z terenu województwa śląskiego. Jego celem jest utworzenie przestrzeni przeznaczonej do prowadzenia zajęć dydaktycznych z zakresu przyrody, biologii, ekologii, geografii, geologii itp. w szkołach podstawowych oraz szkołach średnich. Budżet to 2 mln zł, a nabór wniosków potrwa od 1 do 31 marca. Warto dodać, że oprócz tego kontynuowane są programy „Zielona Pracownia_Projekt”, którego nabór kończy się 3 lutego, oraz „Zielona Pracownia”.

Podsumowanie 2022 roku

Jeżeli chodzi o ubiegły rok, to Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach udzielił ponad 850 mln zł dofinansowania za zadania z zakresu ochrony środowiska w naszym województwie.

Na program „Czyste Powietrze” przeznaczono 542,1 mln zł. – Program „Czyste Powietrze” realizowany jest w całym województwie na równomiernym poziomie. Nie można wskazać rejonów, w którym jest zdecydowanie więcej składanych wniosków. Jednak warto wyróżnić i podkreślić południową część naszego województwa. To rejon, który niestety jest rejonem o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu, ale jest to także rejon, i tu wielka zasługa samorządów, najbardziej aktywny w zakresie walki ze smogiem. To będzie procentowało w najbliższych latach – podkreśla Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach.

Drugi pod względem wydatkowania środków jest program „Ciepłe Mieszkanie”, na którego realizację fundusz w ubiegłym roku przeznaczył 63,9 mln zł. To z kolei program dla gmin, które następnie będą ogłaszać nabór na swoim terenie dla osób fizycznych, posiadających tytuł prawny wynikający z prawa własności lub ograniczonego prawa rzeczowego do lokalu mieszkalnego, znajdującego się w budynku mieszkalnym wielorodzinnym.

Oprócz tego na programy realizowane wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczono 7 mln zł, na udzielone pożyczki (ze środków WFOŚiGW) – 172,7 mln zł, na udzielone dotacje (ze środków WFOŚiGW) – 39,2 mln zł, a na umorzenia (ze środków WFOŚiGW) – 26,4 mln zł.