Ekologiczny "grzech"

05-08-2015, 09:40 Agnieszka Kominek

Jaki mamy wpływ na środowisko jako ludzie? Czy to nasze działania przyczyniają się do tego, że środowisko naturalne jest w coraz gorszym stanie? Co powinniśmy zrobić, żeby było lepiej? Czy popełniamy ekologiczne „grzechy” wobec natury? 

Problem z pewnością narasta. Kilkanaście lat temu nikt nie przejmował się zbytnio tym, że przemysł emituje do wody, powietrza i gleby niebezpieczne substancje. Liczył się jedynie efekt ekonomiczny, a nie ekologiczny. Dzisiaj do sprawy nie podchodzimy już z taką dozą aprobaty. Coraz częściej zaczynamy piętnować te zakłady, które wpływają negatywnie na środowisko naturalne. Jaką rolę w tym wszystkim odgrywa jednak Kościół? Coraz częściej mówi się o ekologicznych „grzechach” wobec natury, a duchowni zaczynają o ekologii przypominać nam również z ambony. Papież Franciszek w swojej najnowszej encyklice „Laudato si” (Pochwalony bądź) pisze, że wiele badań pokazuje, że to właśnie my – ludzie –  odpowiadamy za globalne ocieplenie, poprzez działania szkodliwe na rzecz środowiska, w tym emisję gazów cieplarnianych. Naszym zadaniem jest więc zmiana stylu życia, tak aby stało się ono mniej konsumpcyjne. Kościoły coraz częściej dostrzegają wiele możliwości płynących z działań na rzecz środowiska naturalnego. Korzystając z nowinek technologicznych stosują w budynkach sakralnych rozwiązania, które przyczyniają się do poprawy stanu środowiska. Coraz częściej na dachach kościołów można zobaczyć np. kolektory słoneczne, budynki są ogrzewane przy użyciu ekologicznych pieców lub pomp ciepła. Duchowni dostrzegają w rozwiązaniach ekologicznych zarówno oszczędność finansową, ale zdają sobie również sprawę, że to dobry przykład i czyny przemawiają najbardziej do ludzi.

Ekologiczne rozwiązania w obiektach sakralnych przestają już dziwić, a wręcz stają się atrakcją turystyczną. Opactwo w Rudach Raciborskich jest tego doskonałym przykładem. Ze względu na zabytkowy charakter obiektów trudno było dostosować pewne rodzaje rozwiązań technologicznych związanych z ogrzewaniem budynków (nie można było np. zastosować tradycyjnych grzejników). W efekcie w Rudach Raciborskich powstał bardzo ciekawy ekologicznie projekt oraz eko ciekawostka jednocześnie. W wyniku realizacji projektu pn. „Modernizacja gospodarki cieplnej Pocysterskiego Zespołu Klasztorno-Pałacowego w Rudach” współfinansowanego przez WFOŚiGW w Katowicach zamontowano m.in. pompy ciepła o łącznej mocy 475,3 kW wspomagane przez układ kolektorów słonecznych. Pompy ciepła wraz ze zbiornikami i armaturą zostały zlokalizowane w piwnicy. Dolnym źródłem dla pomp ciepła jest pionowy kolektor gruntowy umieszczony w najbliższym otoczeniu Zespołu Klasztorno – Pałacowego w Rudach. Płaskie kolektory słoneczne zostały natomiast umieszczone na wystawionym na południe dachu klasztoru. Bateria kolektorów słonecznych służy głównie do podgrzewania ciepłej wody użytkowej. Kolektory słoneczne wspomagają także pompę ciepła, a w okresie dużego nasłonecznienia nadmiar ciepła jest akumulowany w ziemi poprzez pionowy kolektor gruntowy. Źródło ciepła jest wyposażone w automatyczny pogodowy układ regulacji i temperatury ogrzewania z programatorem czasowym umożliwiającym nocne i tygodniowe osłabienie ogrzewania. Ponadto w obiektach sakralnych funkcjonuje ogrzewanie podłogowe z dodatkiem niewielkiej ilości grzejników c.o. oraz nagrzewnic powietrza w tych miejscach, w których ogrzewanie podłogowe nie zapewniało właściwej temperatury w pomieszczeniu. Instalacja ogrzewania została wyposażona w układy automatycznej regulacji (zawory termostatyczne i programowalne sterowniki pogodowe dla poszczególnych grup pomieszczeń umożliwiające regulację ilości ciepła). Zamiast tradycyjnych pieców węglowych w budynku kościoła zastosowano wodne wentylatory. Oprócz dużej oszczędności ekologiczne rozwiązania w opactwie stanowią również ciekawostkę technologiczną dla odwiedzających turystów. WFOŚiGW w Katowicach dostrzega zaangażowanie duchownych w sprawy ekologii. Kościół na Śląsku jest dużym wsparciem wobec podejmowanych przez Fundusz działań. Dlatego 30 lipca o tym, na jakie przedsięwzięcia mogą otrzymać dofinansowanie podmioty kościelne i jakie muszą spełnić warunki, mówili pracownicy Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach podczas spotkania księży dziekanów Archidiecezji Katowickiej w Brennej. Wśród uczestników byli także: metropolita katowicki arcybiskup Wiktor Skworc oraz prezes WFOŚiGW w Katowicach Andrzej Pilot. Poza przedstawieniem oferty Funduszu spotkanie było okazją do rozmowy na temat ochrony powietrza na Śląsku oraz „ekologicznej” encykliki papieża Franciszka. Arcybiskup Skworc zapowiedział, że o zagadnieniach związanych z ochroną środowiska mówić będzie podczas sierpniowej Pielgrzymki Kobiet do Sanktuarium w Piekarach Śląskich. Andrzej Pilot podziękował za zaangażowanie arcybiskupa Wiktora Skworca w działania, których celem jest poprawa jakości powietrza w województwie śląskim. Prezes katowickiego Funduszu podtrzymał propozycję stworzenia „koalicji na rzecz czystego powietrza na Śląsku”.  Podczas majowej Pielgrzymki Mężczyzn i Młodzieńców do Piekar Śląskich hierarcha odniósł się do problemów wynikających z zanieczyszczania powietrza: – Nie przyczyniajmy się do zatruwania siebie nawzajem – wzywał abp Wiktor Skworc.

– Podejmijmy wspólny, ekumeniczny właśnie i ekonomiczny, wysiłek w tym zakresie! W tej sprawie trzeba współpracy wszystkich podmiotów życia społecznego, zwłaszcza rządu i samorządu oraz poszczególnych właścicieli nieruchomości. Myślę, że to zadanie musimy na Śląsku wspólnie podjąć – zaznaczył hierarcha.