Śmieciowej rewolucji ciąg dalszy

04-02-2015, 11:18 Agnieszka Kominek

Od wprowadzenia nowelizacji tzw. ustawy czystościowej minęło już 3 lata, a rewolucja w gospodarce odpadowej trwa nadal. W roku 2014 Sejm RP bardzo intensywnie pracował nad kolejną poprawką tego aktu prawnego. W opinii wielu Polaków nadal mamy sporo do zrobienia w tej tematyce, a same zapisy są niewystarczające…

Z ostatnich dostępnych badań prowadzonych przez Eurostat (Europejski Urząd Statystyczny) wynika, że mieszkaniec Unii Europejskiej w roku 2012 wytworzył 492 kg odpadów komunalnych, to o prawie 30 kg mniej niż w roku 2010. Z tego wywieziono i zagospodarowano 480 kg. Na składowisko trafiło zaledwie 34% odebranych odpadów, do spalarni 24%, a do recyklingu 27%.

Jedną z wiodących dziedzin w gospodarce odpadami jest z pewnością kompostowanie, które z poziomu 18% w roku 1995 wzrosło, aż do 42%. Tymczasem w Polsce na mieszkańca przypadło – w roku 2012 – 312 kg wytworzonych odpadów, z tego 249 kg zostało zagospodarowanych. I tak z wywiezionej ilości 13% poddano recyklingowi, 12% kompostowaniu, 1% zutylizowano przez spalanie, 75% zaś poddano składowaniu.

Różnica między wytworzonymi odpadami a ich zagospodarowaniem w Polsce stanowi prawie 20%. Z tego wynika, że rocznie każdy mieszkaniec 63 kg odpadów zagospodarowuje w nieodpowiedni sposób (odpady te zostają spalone lub trafiają na dzikie wysypiska).

Wciąż pojawiają się problemy z segregacją odpadów, a co za tym idzie, z ich recyklingiem. Niestety normy europejskie oraz zobowiązania wobec Unii wymuszają na nas, abyśmy jako mieszkańcy bardziej przykładali się do selektywnej zbiórki w naszych domach, tak, aby więcej odpadów mogło zostać ponownie przetworzonych.

Już dzisiaj wiadomo, że wiele gmin nie doszacowało kosztów zagospodarowania odpadów, w chwili obecnej trwają prace nad uchwałami dotyczą- cymi podwyżek tzw. stawki śmieciowej. Nadal mamy ogromne problemy z segregacją odpadów.

Pomoc w tym zakresie ma przynieść nowelizacja ustawy czystościowej. Jednym z jej głównych założeń jest dostosowanie uchwał dot. naliczania stawek – chodzi tutaj głównie o sposób naliczania stawek maksymalnych. Zgodnie z nowelizacją ustawy czystościowej, która uprawomocniła się 1 lutego br., uchwały dot. stawek straciły swoją moc.

W nowelizacji chodziło głównie o ustalenie górnych stawek za tzw. opłaty śmieciowe. Zgodnie z założeniem ustawy rada gminy będzie mogła ustalać opłaty za odpady komunalne zbierane i odbierane w sposób selektywny, stosując algorytm, w którym maksymalna stawka będzie liczona procentowo od przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem publikowanego przez Główny Urząd Statystyczny w ostatnim Roczniku Statystycznym Rzeczypospolitej Polskiej – za mieszkańca.

Zgodnie z danymi z Rocznika Statystycznego GUS z 2014 r., w 2013 r. przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na jedną osobę ogółem w zaokrągleniu do 1 zł wynosił 1.299 zł. W tym roku więc stawki maksymalne wyniosłyby:

• w przypadku ustalania opłaty zależ- nie od liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość – 2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę – 25,98 zł,
• gdyby opłata była liczona od ilości zużytej wody z danej nieruchomości – 0,7% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę – 9,09 zł,
• w przypadku gdy podstawą obliczenia byłaby powierzchnia lokalu – 0,08% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę – 1,04 zł.

Nowe przepisy umożliwiają wprowadzenie zwolnienia podmiotowego – gmina będzie mogła w drodze uchwały zwolnić w całości lub części właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w części dotyczącej gospodarstw domowych, w których dochód nie przekracza kwoty uprawniają- cej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Łatwiej będzie również przedsiębiorcom prowadzącym firmy w swoich mieszkaniach.
Jak powszechnie wiadomo, drobna działalność go spodarcza prowadzona w miejscu zamieszkania nie powoduje zwiększenia ilości powstających odpadów. Zdecydowano więc, że w takich przypadkach nie będzie pobierana dodatkowa opłata za zagospodarowanie odpadów.

Ustawa odpowiada też na liczne skargi mieszkańców dotyczące ustalania przez część gmin zbyt rzadkiego odbierania odpadów lub nieracjonalnych limitów na odpady komunalne, a nawet wyłączania niektórych odpadów.

Nowelizacja wyraźnie stanowi, że w zamian za pobraną opłatę gmina musi zapewniać właścicielom nieruchomości pozbywanie się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, może również zapewniać odbiór niektórych odpadów w inny sposób (np. poprzez ustawienie specjalnych pojemników w miejscach publicznych na swoim terenie).

Działania te mają na celu przede wszystkim uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami. Nadal czeka nas wiele pracy w zakresie segregacji odpadów, z każdym rokiem zwiększa się procentowy udział odpadów segregowanych przekazywanych do odzysku i recyklingu.

W roku 2015, 16% odpadów zebranych z terenu każdej gminy powinno zostać poddanych tym procesom, do roku 2020 musimy osiągnąć poziom 50%. Czeka nas więc sporo pracy w tym zakresie.