Czym oddychać bez powietrza...

04-03-2015, 09:39 Agnieszka Kominek

Z opublikowanego pod koniec zeszłego roku raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, iż Polska od lat nie spełnia standardów jakości powietrza określonych w prawie europejskim. Konsekwencją tego oprócz utraty przez mieszkańców naszego kraju cennego zdrowia, mogą być również sankcje finansowe. Za „zatruwanie” powietrza grozi nam 4 mld zł kary.

Zgodnie z informacjami podawanymi przez Europejską Agencję Środowiska sześć polskich miast znalazło się w pierwszej dziesiątce europejskich miast, w których stężenie pyłu dopuszczalnego PM10 zostało znacznie przekroczone. Pozostałe cztery miasta znajdują się w Bułgarii.

Najgorsze wyniki w rankingu uzyskał Kraków, gdzie limity stężenia szkodliwego pyłu były przekroczone przez 150 dni w roku. Pozostałe miasta, to Nowy Sącz – limity zostały tam przekroczone przez 126 dni, w Zabrzu i w Gliwicach – 125 dni, w Katowicach – 123 dni.

Teoretycznie „problem z powietrzem” powinien z biegiem lat się zmniejszać. Większość zakładów, które miały wpływ na znaczne pogorszenie się jakości powietrza zostało zlikwidowanych lub zmodernizowanych. Zmienia się jednak styl naszego życia, na drodze pojawia się coraz więcej samochodów. Nadal istnieje wiele budynków opalanych tzw. paliwem stałym, który nie zawsze jest najwyższej jakości. Nauczyliśmy się również opalać piece domowe odpadami, co nie wpływa korzystnie zarówno na środowisko naturalne jak i na nasze zdrowie.

Pył PM10, który bierze pod lupę Unia Europejska, to jeden z wielu czynników wpływających negatywnie na stan powietrza. Pojawiają się stężenia węglowodorów aromatycznych oraz wielu pierwiastków ciężkich, m.in. ołów, kadm. Wszystko, to wpływa niestety na stan naszego zdrowia. Coraz więcej ludzi skarży się na problemy z drogami oddechowymi, alergie stają się już tak powszechne, że za niedługo będą uważana jako jedna z chorób cywilizacyjnych. Na podstawie badań przeprowadzonych przez Światową Organizację Zdrowia WHO wynika, że zanieczyszczenie powietrza jest powodem średnio: 1,4% z całkowitej liczby zgonów, 0,5% z przypadków całkowitego inwalidztwa i 2% chorób serca.

Światowe Organizacje Zdrowia szacują, że rocznie z powodu zanieczyszczeń powietrza umiera blisko dwa miliony ludzi. W Polsce szacuje się, że rocznie jest to ok. czterdziestu pięciu tysięcy osób. Najbardziej narażone są dzieci, osoby w podeszłym wieku oraz kobiety w ciąży. Z powodu zanieczyszczenia powietrza długość życia w Europie zmniejszyła się o osiem i pół roku.

Niestety walka z emisją zanieczyszczeń jest dość trudna. Aby przyniosła jakiekolwiek skutki potrzebny jest długofalowy program naprawczy zarówno na poziomie krajowym jak i lokalnym, która obejmowałaby m.in. wymianę starych kotłów na nowoczesne, termomodernizację oraz upowszechnienie odnawialnych źródeł energii. Co za tym idzie potrzebne są nakłady finansowe. W wielu miasta Polski istnieją programy walki z niską emisją, które obejmują m.in. dopłaty do wymiany starych kotłów na nowoczesne niskoemisyjne. Gminy, w których programy takie funkcjonują mogą być przykładem dla pozostałych.

Wkrótce w całej Polsce każda gmina będzie miała obowiązek posiadania oraz realizacji Programu do Walki z Niską Emisją.

5 lutego br. w siedzibie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach odbyło się spotkanie dotyczące wdrażania Działania 1.7 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 – 2015 pn.: „Kompleksowa likwidacja niskiej emisji na terenie konurbacji śląsko – dąbrowskiej”. Jest to jeden z pierwszych programów, który rusza w nowym rozdaniu funduszy unijnych na lata 2014 – 2020. Wsparcie jest adresowane do gmin i powiatów ziemskich wchodzących w skład Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego.

Ze środków UE oferowanych w Działaniu 1.7 wspierane będą projekty z zakresu kompleksowej modernizacji energetycznej budynków mieszkalnych, budowy lub przebudowy sieci ciepłowniczych lub chłodu oraz zakresu wysokosprawnej kogeneracji. Aby osiągnąć jak największe efekty programu likwidacji niskiej emisji projekty poszczególnych beneficjentów – w tym wypadku poszczególnych gmin – będą powiązane ze sobą zarówno pod względem obszarowo – funkcjonalnym jak i w zakresie terminów realizacji. Podstawą ubiegania się o wsparcie będzie ujęcie każdego projektu w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy oraz w Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Województwa Śląskiego.

W czwartek 5 lutego br. w siedzibie WFOŚiGW w Katowicach odbyło się pierwsze spotkanie z potencjalnymi beneficjentami Działania 1.7 z terenu Gminy Katowice. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Gminy, przedsiębiorstw ciepłowniczych oraz Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego. Miasto Katowice jest pierwszą Gminą, która posiada zatwierdzony Plan Gospodarki Niskoemisyjnej.